News

Programmamaker Nira Kakerissa uit Maastricht gaat in een driedelige serie op zoek naar het verhaal dat haar Molukse grootouders nooit hebben verteld. Het verhaal over hun komst naar Nederland, de heimwee naar thuis en de verbroken beloftes over de terugkeer naar hun land.

“Stil, niet over praten. Het is verleden tijd”, kreeg Kakerissa altijd te horen als ze vragen stelde over haar familiegeschiedenis. Precies 70 jaar nadat de eerste Molukkers naar Nederland kwamen, maakt ze een documentaire met een zeer persoonlijk verhaal. De serie Verleden Tijd wordt vanaf zaterdag uitgezonden op L1 TV.

Heimee en verbroken beloftes

De grootouders van Nira kwamen in 1951 naar Nederland. Ze werden na aankomst in de haven van Rotterdam naar kamp Mantinge gebracht, in de buurt van Westerbork. Daar is Nira’s vader geboren. Een paar jaar later verhuist het gezin naar een Molukse woonwijk in Maastricht. “Na het maken van de serie is het me veel duidelijker geworden wat deze mensen meegemaakt hebben”, zegt Kakerissa. “Ze werden in voormalige concentratiekampen gestopt zoals Westerbork. Dat is mensonterend. Dat je in zo een kamp wordt gestopt nadat je gediend hebt voor Nederland.” Nira’s opa was KNIL-militair (Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger). “Voor de Indonesiërs waren de Molukkers verraders omdat ze onder de Nederlandse vlag dienden. Ze konden niet daar blijven. Ze hadden geen keuze en moesten naar Nederland vertrekken. Nederland zei dat ze later naar een vrij Molukken terug konden, maar dat is nooit gebeurd.”

Zwanger

Nira wil de geschiedenis en de tradities van haar eigen bloed vertellen en laten voortleven. En dat heeft een zeer persoonlijke reden: ze is namelijk zwanger. Haar baby wordt in de zomer van dit jaar geboren en ze wil haar kind het verhaal van haar voorouders meegeven. Zelf heeft ze dat verhaal nooit gehoord. “In de geschiedenisboeken op school stond één zinnetje over de Molukse geschiedenis”, zegt ze. “En ook thuis werd er niet over gesproken. De eerste en de tweede generatie praatten er niet over. Ik denk dat ze hun frustraties niet wilden overbrengen op hun kinderen en kleinkinderen. Ik denk dat ze dat deden uit bescherming. Nu ik meer weet over wat er gebeurd is, heb ik nog meer respect gekregen voor mijn opa.”

Zoektocht naar antwoorden

Voor de documentaire bezocht Nira, samen met regisseur Riël Linssen en cameraman Oscar Keulen, verschillende plekken die een rol hebben gespeeld in de geschiedenis van haar familie, zoals de aankomstplek in Rotterdam en een kamp. Daar sprak ze met met verschillende generaties Molukse Nederlanders.

Waarom vindt zo een zoektocht naar de Molukse geschiedenis pas plaats na 70 jaar? “Mijn generatie is de derde generatie, met meer westerse invloed”, zegt Kakerissa daarover. “Wij durven meer te praten en gaan op zoek naar antwoorden.” De reacties die ze vanuit de Molukse gemeenschap krijgt op haar serie zijn tot nu toe positief. “Ik denk dat meer mensen van Molukse komaf met deze vragen zitten.”

De driedelige serie Verleden Tijd is een co-productie van L1 en Omroep MAX. Het eerste deel wordt zaterdag 20 maart uitgezonden op L1 TV om 18:00 uur, 19:00 uur en 21:00 uur.

Dit bericht is geschreven door Ben Opdenacker voor L1.
Foto gemaakt door Graatje Weber.